Sirkulêr

De tiid falt rimpen
op de delgeande dyk
kinst de ribben lêze.

Op de ferwâde siden
fan de behurde grûn
lizze de wurden fêst.

It is in neaken gedicht
oer hoe’t we sirkulêr
troch de tiid blêdzje.


put




Fergonglik

Ik seach it unike Waad
dat by leechwetter
bleatjoech wat letter
wer ûnsichtber waard.

In ûnbestindich lânskip
fan einleaze streamen
mei blinkend slyk en slib
fol libben yn ’e kream.

Ik naam lykwols ek waar,
dat wat suver tiidleas like
spitigernôch mar tydlik is.

It tij is keard, dy rike wrâld
wurdt troch slim ûnferstân
in lege gasput en in ôffalgat.


See


 

ferfal

Twa doazen fol boeken minder yn de kast is in libben yn ferfal. Goed, it wie in foar de hân lizzende seleksje. In eksekúsje fan boeken dy't har tiid hân hienen. Klasse winkeldochters en kastdekoraasje. Der sieten boeken by dy’t as kado kwasi bliid oan en útpakt wienen, mar dêr’t yn de measte gefallen noait de muoite foar naam wie om se te lêzen. Boeken dy’t by in oar troch de ûntlêzing oer en te folle wienen. It wienen boeken fan bekende en ûnbekende skriuwers. Frjemde en trochsnee literatuer. Fan dy ferweesde eksimplaren. It soarte datst sels net gau keapje soest, dêrst ek net om frege hast en noait om freegje soest, mar dêrst de golle skinker wol fatsoenlik foar betanke moast.
It is in apart sjenre, dat suver as nij lang stof stie te garjen yn it skaad fan it nommele en betommele lêswurk. Likegoed taast it fuortdwaan wol yn it moed, net oars as gongen de bern it hûs út en de wide wrâld yn. Wat oerbliuwt is de leechte. Keale planken dogge sear oan de eagen. Stiest der fan freon en fijân ferlitten wat ferlern, mar earlik sein ek ferromme nei te sjen.
Hawar, sels winkeldochters ha rjocht op in goed ûnderkommen. It is te hoopjen dat se goed yn de wrâld te plak komme. Al like de man fan de omrinwinkel der net al te bliid mei. 'Allemachtich, alwer in doaze mei Fryske boeken’, lies ik yn syn suchtsjende eagen. It wie net in lêzer, dat seach ik sa. 'Set dêr mar del, knikte er minlik. Mar hy bleau fatsoenlik, betanke freonlik foar it geskink en winske my: ‘Nog een hele fijne dag.’

De reis

Al dy lânskippen
fan hjir en dêr,
fan fierder fuort
en no noch ûnberikber
of mooglik al te fier,
allegear helder yn ’e holle.

Al dy portretten
fan doedestiids
fan no: dit heden
en dan - miskien
oait noch ergens oars,
allegear helder foar it each.

Alles yn libbene kleuren
en linige foarmen
mei sêfte tearen
en hurde kaders
fan it begjin oant de ein,
allegear yn it ritige ljocht.

De reis: de waarnimmer
fan alles wat ûnferjitlik is.



bestimming

Weromreis

En dan wer fierder
oer de heidehichten,
troch de tichte bosken
en de licht dynjende
delten fan it âlde lân.

Nei de doetiid fan de
oerboeren en bouwers,
grêfdollers fan bedobbe
en ferhoalen spelonken:
útrûpele troch rôvershân.

Grêven as skipswrakken
oanspield yn it drûge sân,
dêr’t de ferballe sielerêst
yn ivichheid ferflein is 
mei it jiskestof fan bonken.

Op ’e weromreis sykje ik
dêr gjin steun en stipe
of beskûl tsjin rein en kjeld,
in ûnderkommen fan granyt
is myn einbestimming net.



ynstelling

Wat is de oerienkomst tusken de bewegende bylden fan de plestik fake-fabryk dy't telefyzje hjit en it autentike, stille byld yn in (gouden) lyst út in museum? It antwurd is net yngewikkeld. Allebeide hingje se meastal oan de muorre. De iene thús, de oare faak yn it kulturele ûnderkommen dêr’t it as wurdearre keunstwurk in thús fûn hat.
Likegoed is it ferskil tusken de statyske glimplaat mei bewegende keunsten en de duorsume stof mei libbendige ferbylding hiel grut en it kontrast opfallend. Kabaal fersus stilte. It ferskil yn populariteit is navenant en tagelyk ek signifikant. Wêr leit him dat oan is dan de fraach. Omdat ik dat net wit, stean ik mar wer even stil by de oerienkomst. Beide jouwe se ynformaasje oer de hjoeddeistige en âldere beskaving. Sawol fake as autentyk. Beide ferstrekke se sa ynformaasje oer it publyk dat se oan har bine. Oft dat ien en itselde publyk is lit ik bûten beskôging,  want alle minsken binne ommers nijsgjirrich fan aard en litte har graach fisueel entertaine. Telefyzje, it sirkus, film, in sportwedstriid. Foar de ien boartersguod en foar de oar snobbersguod. Ja, lykas it teater of in museum.
Wat is no it punt yn dizze kwestje? It sit him yn de smaakynstelling hearde ik koartlyn ien sizzen. It gong ergens hiel oars oer, likegoed die de útdrukking my tinken oan in apparaat datst oan en út sette kinst. Ik tink dat lêste om de wille fan kostbere stilte.





Beklach

De hagebeammen skrieme
oer it riboskjend spoekekrûd
en it roukleiend raapsied
gappet delslein nei de siken.

Op ’e klaai fleane ferklomme
fûgels har út noed te pletter,
wylst harren healneakene pykjes
fergees longerje nei wat fretten.

It is maaie: leedoansizzend
waaie de waargeasten oer
sompige geaen en grêven.

Maaie: in nije tiid soe it wêze,
mar in nij lûd, dat lit fierstente
lang al op him wachtsje.



fleane

 
Ien prikje, samar klear, mar doe wie it ôfwachtsje wat der fan komme soe. De prik sels die net sear. Se hie dy deis al santich dien, sei de prikster, dat ik siet der ek net oer yn. It gong der fansels foaral om hoe’t it my oer de lea gean soe. By guon koe it nuver beteare.  Yn de bysluter dy’t ik krige, lies ik wêr’t ik mei rekken hâlde moast. Dwilens, pineholle, koarts! Byferskynsels dêr’t ik net op siet te wachtsjen, dat ik joech my jûns bytiids del.   
En pakte it ferkeard út? Krektoarsom! Healwei de nacht bedarre ik yn in dream, in rûs of faaks in hallusinaasje? It wie yn alle gefallen gjin koarts. Wier, wier, ik liich der net om, it wie bjusterbaarlik. Ik koe fleane! Ik fleach as in ûntsnapte fûgel de frijheid temjitte. De wrâld lei ûnder my. Ik skearde yn dûkflechten oer de beammen as sieten se my nei. Ik sile oer bosk en lân, se koenen my net krije. Ik sweefde as in drone boppe giele greiden fol mei hynsteblommen en ik liet my gean. Fleane is ferrekte moai wurk!
Sa sit je jier op jier thús en sa bart der nochris wat. It spite my tige dat ik wekker waard. Gelokkich noch wol yn hegere sfearen en dan joust dy noflik wer del. Wat letter waard it noch gekker. Ik wie op in grut feest en gjinien hie in masker op. Dat feest hie om my net hoecht. It wie my te drok oan ’e holle. Ik gong der even ôf. Doe’t ik de eagen wer tichtdien hie, reizge it my noch troch de holle. Skande tocht ik, al dat folk dat bang foar sa’n prikje is, wylst der safolle wille fan ha kinst. Skande ek, dat ik wiken en wiken wachtsje moat op myn twadde shot om wer fleane te kinnen.