Ik stean yn ’e hoeke fan de poëzij. It sammelplak fan sprekkende keunst op papier. De biblioteek hat der fiif planken fan elk trije meter foar ynromme. Net folle, soenen je sizze. Dat falt lykwols wol wat ta, want der stiet fan alles. Rau en ryp! Wat op it earste each in winkeltsje yn twaddehâns boeken liket, is feitlik in flinke kolleksje bondels yn alderhande kleuren en formaten. De bûtenkant hat by in soad útjeften aardich wat omtinken krigen, mar dat jout fansels gjin garânsje foar de kwaliteit oan de binnenkant. Al kin je fan tinken wol ha dat de kreaste kaften in fintsje mear ha as in bears. De paperbacks en pockets hoege lykwols gjin ûnderstek te dwaan foar de ynbûne, lúkse eksimplaren. Hawar, alles byinoar is it dus in knap stikje poëtysk behang dêr’t de echte leafhawwer nei alle gedachten wol oan syn gerak komme kin. Dochs sil persoanlike smaak de trochslach jaan moatte om der byt op te krijen.
De yndieling fan de hiele hannel mei wol besjen lije. Bûtenlânske talen stean byinoar, lykas it Hollânsk. Tiidfakken ûnderskiede klassyk en modern. En - my tinkt om it alfabet gjin geweld oan te dwaan - de Fryske dichters binne der moai trochhinne mjokse. Bêst genôch.
Ik bin dus – ik kom der wolris faker - yn de biblioteek. Diskear mei in prangjende fraach: Wat is poëzij? Dat it keunst is mei taal, dat seit himsels. Mar bestiet der ek in definysje foar? Wat is bygelyks de djippere betsjutting fan poëzij, dêr giet it my feitlik om. In formule! Ik wol it geheim fan de dichter bleatlizze.
It is in ambacht datst leare kinst sille guon sizze. Oaren hâlde it miskien op in ôfwiking dy’t yn ’e genen sit. In oanstriid sûnder rem. Dy driuw seit eins allinnich wat oer de dichter en neat oer it wêzen fan de poëzij. Nuodlik spul dus, om der achter te kommen wat dichtsje ynhâldt. It giet om wurden, klanken en ritme, dat is dúdlik en at it meiwierret dan smyt in gedicht ek noch wolris aardige bylden op. In goed gedicht hat meardere lagen, wurdt der wol sein. Leit de dichter him dêr op ta, freegje ik my dan ôf? Of komt it omdat de lêzer it sa sjocht. In goed gedicht is in lânskip fan emoasjes dat in libbensgefoel yn him hat, sizze de kenners. Dat docht my wer wat te folle oan fakânsje tinken.
Ik stean dus foar in literêre muorre. Ik pak in boek en blêdzje wat yn it sammele wurk fan in ferneamd dichter. In boek mei in lêslint! Dat seit genôch! In dichter mei in lintsje, dat kin de minste net wêze. Aldergewoante sykje ik earst nei in sonnet, in metoade om it wurk nei myn eigen mjitstêven te hifkjen. In moai sonnet is in brevet fan fermogen. Sa kom ik in aardich fers tsjin mei de nijsgjirrige rigels:
‘It wurd is fan ús / it wurd is oan ús / mar wat ha je te sizzen?’
Wol in dichter dan wat fertelle? Moat in gedicht in boadskip ha? Moat de lêzer in gedicht überhaupt begripe? It fraachstik fan de poëzij ropt hieltyd mear fragen op. Krekt as in protte gedichten. It sil wol in diel fan it fenomeen wêze. Dat je net altyd rjocht snappe wêr’t in gedicht oer giet. En dat je net hoege te begripen wat poëzij is. Mar dat sinnicht my net. Ik sil thús dochs noch mar ris even op Google sjen, at ik dêr it ferlossende antwurd fine kin.
