in metafoar

Wa bart it net en sjoch in poerfrjemd wolris foar kunde oan? Dat hie ik mei dy man ek. Ynienen kaam er foar it ljocht, as rûn er dwerstroch in ûnsichtbere tiidmuorre it libben yn. Myn earste wie: ik ha dy earder sjoen. Mei de tas op 'e rêch wie it in trochsnee reizger. Ien dy't de tiid oan himsels hat. Alteast, dêr seach ik him yn 't foarbygean foar oan. Wylst er in pear tellen stean bleau, hifke er de wrâld. In hâlding, tocht ik. Wifeljend oer wat er soe, die er him foar as wist er wat er woe. Der kin ek mear spile ha. Miskien hie er krekt ôfskied naam dat him swier fallen wie of koe er by in oar in waarm wolkom ferwachtsje. Hoe't it ek siet, hy sil grif mei rjocht en reden syn achterlân ferlitten ha om yn it momint fan it heden te stappen. Myn heden. En wat myn eachweid by tafal fong, rekke ik net licht wer kwyt. Lykas in persoan yn in ferhaal dy soms as âlde kunde bybliuwe kin. In namme skeat my lykwols net yn 't sin.

Troch by syn ferskining stil te stean besefte ik, dat we ûnderdiel fan in mienskiplik eachpunt wurden wienen. Ik folge syn ûndersykjende blik. Ik meunstere wat hy meunstere en taksearre de situaasje. Ik redenearre en oardiele oer him as gong it mysels oan. Ik koe allinnich net foar him tinke en ik frege my ôf wat hy tocht. Wat wist hy, dat ik net wist? Wêr soe er hinne? Of wie er net folle wizer as ik? It like as hie syn doel gjin doel en gong er in paad dat er noch net koe. It wie helder, we wienen allebeide noch net te plak, as reizgers yn diaspora, dy´t net deselde bestimming ha. Elk op himsels en tagelyk tegearre, die it der dan wat ta dat we ek ergens oars wêze kind hienen? Us treffen like op fiksje, wy spilen in skets mei in dûbele laach.
Wa reizget net yn sa'n ferhaal? Hjir stean, dêr wenje, nergens bliuwe. Net ferlitten, al of net allinnich. Gjin finzene, sûnder mis al ûntsnapt! Frij om te gean. Inkeld de tiid ha we net yn' e macht. In wierheid dy't der net om liicht, sels as in klok gjin wizers hat.

dowen

Dunedin

In stêd is as in grutte biblioteek: strjitte nei strjitte mei krekt sa'n ferskaat oan bouwurken as titels yn in kast fol beskieden eksimplaren oant en mei de ymposantste ta. Stik foar stik ha se wat te sizzen. Moatst it paad al even witte en fyn de moaisten, mar dan gean de doarren nei in wrâld fol bylden wagenwiid iepen.

Elke stêd is wer oars en hat syn eigen talen, want elke stêd praat yn hûnderten tongfallen fan leven en kabaal. It lûd davert op de diken, waait oer de dakken, stuitert tsjin de muorren, brekt troch de ruten en jout him del as letters op papier. Dêr klinkt de wjerklank fan wurden as in bonge yn it ear. 
  

Dizze stêd is in skateilân foar oanspielde boekewjirmen en letternomaden en tagelyk de graal foar doarmjende ridders mei leidige fammen yn kening Arthur sagen. Dizze stêd is in oaze foar skriuwers en dichters op 'e doele, om oer glysterige klinkerts yn tsjustere stegen as dokter Jekyll en mister Hyde troch it mystearje fan de taal te dwalen. 

Caisteal

Caisteal-ardhair

(loftkastiel)

It binne net de dunen, dy berûgele toppen.

De see is fierder fuort en dreger te berikken.

Granyt driuwt hjir op it magma fan de ierde.

De sniebeslipe bergen sliepe yn de achtertún

fan fergetten goaden, befochten en ferlitten

troch âlde stammen fan it eale heechlân folk.

It is net myn thús ûnder dy delstoarten loft,

dochs dream ik my dêr in hûs fan fersliten stien

as in kastiel yn it stof fan ferstoarne fulkanen.

Tuskentiidske tiden

In reis is as in boek: yn´t foar nijsgjirrich om mei út ein te setten en achternei in pronkje yn´e kast fan it ûnthâld. Tuskentiids skriuwt it mystearje fan it ferhaal himsels. Sa kin in reis in pear spannende haadstikken fan it libben yn beweging sette. En al makket byldrike taal it ferskil, in reizger hoecht beslist net as profeet iensum en allinnich in hillige berch te beklimmen of wanhopich sykjend nei ferlossing in slach troch de woastyn te dwaan.

Lykwols... in pear dagen útfanhûs of wat langer en in eintsje fierder fuort as it eachweid rikt, dat liket fansels it meast op in echte reis. Net as toerist of op ien of oare besite. Nee, leaver net oer âlde spoaren en berûne paden. It moat ek gjin plicht of in stap út ferfeling wêze, lit stean in flecht foar gefaar. In reis moat de reizger oerkomme. Hy moat blynseach oer ûnbebane diken doarmje. It wêrhinne docht der net ta, likemin as it wêrom. In reis sûnder klok of kalinder mei it ferstân op nul oer in blanko kaart is de tiid graach de baas.

Likegoed is in reis hast altiten in idee dat in plan wurdt nei dat der in beslút naam is. It is net oars! En in reis tariede betsjut yn´e regel oer it ynternet brûze, boeke en bankiere. Dan pas kinne de grinzen geandewei ferlein wurde. Dan wurdt de reis nei alle gedachten in nij haadstik yn it bestean. Op de fyts, mei de trein, troch de loft, it jout neat hoe. By need mar te gean mei in pakezel de ûnbeskreaune bestimmingen temjitte. Oeral dêr't ûnderweis de grûn genôch hâldfêst jout kriget de geast wjukken. Om reizgje te kinnen as in skriuwer op it tuskentiidske paad.

in monumint

hjerst

spannend...

Ik lês op 't heden in boek. Op himsels net sa bysûnder, want boeklêze is in wenst en gjin keunst. Boeklêze is feitlik deagewoan. Der binne gâns mear minsken dy't it dogge, al is it in groep dy't krekt as guon bedrige bisten alle jierren yn oantal ôfnimt. Boeklêzers binne in mindertal! Likegoed wurde der noch wol boeken lêzen. In grut part fan de lêzers docht it nei alle gedachten as ferdivedearring, in oar part lêst om de geast te ferrykjen of it ego te ferheffen. Yn alle gefallen is lêze in kwestje fan tiid. Want dat is wat it yn 'e regel nimt: in soad tiid. In hiel kontrast mei it feit dat men samar yn in hoartsje (as je dat wolle) maklik achttûzen digitale boeken fan it ynternet delhelje kinne.  En ik ha my der by fertelle litten: mei software der op ta om de sabeare siden op it skerm ien foar ien om te slaan. Is´t net bjusterbaarlik? Hawar, hoest it ek dochst, lêze is in kwestje fan deljaan en dwaan. Der moat tiid foar makke wurde. In oere is neat. Mar alle oeren binne meinaam en de lytse oerkes telle dûbeld. Je moatte der even foar sitten gean. 

Ik lês op 't heden in Frysk boek, dat is op himsels frij bysûnder, want in Frysk boek lêze is hast mear in keunst as dat it wenst is. It is hjoed de dei eins ûngewoan en lês in boek yn de memmetaal. Der binne net safolle minsken dy't it dogge. It is slim bedrige groep dy't as in seldsum bist yn in rap tempo oan it útstjerren is. Likegoed wurde der noch wol Fryske boeken lêzen, al koe it fansels better. Soe it helpe as elkenien samar tûzen digitale Fryske boeken yllegaal fan it ynternet delhelje koe? Wa wit is soks in kwestje fan tiid.   

Ik ha dus de tosken yn in spiksplinternij papieren boek set. In pryslik eksimplaar. De farske inket rûkt as âlde wyn. Ut en troch merkbyt ik mei de tommeneil in rigel om by te hâlden wêr't ik bin. Ien foar ien slach ik mei de hân de siden om. Stadichoan...  

Loften

Losse loften

 Is de loft sûnder wolken net amper mear as in boek fol lege siden mei

it gemis fan in epyske titel lykas  ‘De ûntdekking fan de himel’ dat is?

Is in skjinne loft net krekt in gebrek oan wollige wurden yn lyrysk proaza

en in behoefte oan byldzjende ferhalen mei in alles oereagjend fûgelsicht?

De see folt de djipste lichten, mar de wolken binne fûneminten fan lucht.

Is elke wolk eins net de trochljochte losse stof fan in ferlichtsjend gedicht? 

Hiem

Alles

ALLES

Nuver hoe't in neisimmerdei dy

sa ferrifelt, as de lege sinne mei

in skalk each troch de dize glûpt

en it berin de tún it near op leit.

Nuver hoe´t alles slûpendewei

fan aard ferwikselt, as de pûltsjes

noch yn 'e stokken kliuwe en de

lysters har tjirgje yn de koetsebei. 

Mar kinst it de tiid net ferwite

dat it skaad achteleas, as kâlde

fingers op´e hûd, alwer oanwint,

en te hastich nei de jûn ta krûpt.

Kinst it ferfal better mar ferswije,

flamjend ferstjert alles yn´e tún,

sels it lette pôltsje dahlia´s mei

dy djippe kleur fan in iepen wûne.

Sonnet

De grutte dyk del 

It is sein, alles hat in begjin,

de tiid; wat stof en rein; it libben

siedde op âld lân mei al wat der stribbet.

As dat sa is, wa sil dat dan bestride?

De dyk is lein troch wurkershân, as grins

en as paad om fierderop te kommen -  

hâlder fan nij lân, hoeder fan de minsken,

mar as weitsjend slieper hat er lins.

Mei grien en griis belein is it

krekt lânskipkeunst wurdt der sein,

in streek troch it blau is op it each genôch.

Berûn, beriden, wat falt der noch te striden?

Ik woe wol dat ik in stroomfyts hie,

dan fleach ik nei de ein. 

Finsters

Brits Columbia,  augustus 1974

Koppich lûkt de transkontinintale eksprestrein nei Montréal himsels mei in slakkegonkje de Rocky Mountains yn. Wat heger de trein komt, wat hurder de kolkjende Frazer River yn it lûd fan de stilte ferdwynt.

Ik ferfeel my net. De kûpee is in galery fol byldzjende keunst. Op in lange rige skilderijen skoot ûnwrikber berchlân stadich by my del. Finsters fol fonkeljend ekspresjonisme mei in magyske ynslach. De rûch beklaaide griene stienmassa's en wyt beslipe rotsen achter it rút binne it fûnemint fan in robúste wrâld. Dochs fernuveret it my dat de beammen der manmachtich hâldfêst oan fine. Inkele reisgenoaten nimme de oerweldigjende skepping fan de natuer ek stilswijend yn har op. It libben liket him net fan in dream te ûnderskieden, we reizgje frij fan ierdske betingsten troch tiid en romte. De útstalling sil de kommende dagen troch in pear tiidsônes hinne grif geregeldwei feroarje.

Foar yn 'e kûpee klinkt gitaarmuzyk. Op de meldij fan El Condor Pasa dwale myn eagen even sykjend troch de loft. Dan bûch ik my wer oer myn oantekenboekje. ´Ja, ik bin ek leaver in fûgel as in slak,´ skriuw ik op. ´As ik it mar koe. Seker witte dat ik it woe!´ It refrein fan it Simon & Garfunkel nûmer lit him net ûnaardich oersette. Tefreden besykje ik fierder te beskriuwen hoe´t ik my as taskôger foar de finsters fan it ymposante lânskip fiel.

Al wist ik doe fansels noch net dat ik jierren letter yn fûgelflecht oer ferwiksele grinzen werom yn de tiid sjen soe. En ik wist ek net dat ik dy fergetten tekst fan in heuchlike reis hiel oars en yn myn eigen taal ferwurdzje soe. Omdat ik it doe pas koe.

Grinzer Museum, augustus 2012   

Mei niget fuottelje ik yn in slakkegonkje by in lange rige skilderijen del. Finsters fol rûge bergen, ûnbestindige rivieren yn djippe delten en stege beammen dy´t wrakseljend hâldfêst sykje...

                  

The last

At the last dune – lofty above silt and sea - the view is the end

and a beginning, where sand, wind and water bind the roots

of marramgrass in the face of earth, as quivering eyelashes.

There I stand,  while the salt washes my feet. The beach is mine.

I´m not alone. In the lost distance a boat draws near. Or does it go?

The sky is clear, only the wind plays with the plumes of a plane.

Far away, the mainland skeleton evaporates in trembling light.

It ´s not my goal, but you can easily get there when the tide is low.

Over my shoulder the dunes tumble down the edge of a continent.

Behind that rugged ridge the dyke holds the wasteland, where birds

scream for life and blind rabbits are merely prey. Humanity bears

its days in the solitude of weary hearts.  Silence is my best friend. 

To be waiting, overlooking everything with searching eyes, it makes

no sense to talk. Let silence solve the mystery of everlasting time.

Light fades away over the sea, wind falls over the merse. Two towers

shine in the twilighthours of a grey summer night. I`m not alone. 

Fragile / Brekber

FRAGILE

If you know how wind in the winter feels

or the bright light in the spring, then

ask yourself: how fragile are our lives?

If you know how trees in the summer smell

or the colored leaves in the fall, then you

might also wonder: how fragile is our love?  

But the frailty of both has no measurable size,

for our lives are indisputably part of fickle nature

and love is only sustainable if we manage to survive. 

BREKBER

Ast witst hoe´t de wyn by’t winter fielt

of it skelle ljocht yn maaie, freegje dan

dysels ris ôf: hoe brekber is ús libben?

Ast witst hoe’t beammen simmers rûke

of it bûnte blêd by't hjerst, dan kinst dy

ek ôffreegje: hoe brekber is de leafde?

Mar it breklike fan beide is samar net te mjitten,

om’t ús libben sûnder mis like wif is as de see

en leafde pas duorsum as we slagje te oerlibjen.

simmer

it geriif

Wêr binne de libbene dichters?

Ik hear se amper, bestean se noch

by it ljocht fan papier, of libje se inkeld

yn it ramt fan it grut omfiemjend geriif?

Harren nammen stride om in namme

en reitsje fersile op in ferblynjend toaniel.

Wat dogge se dêr? Ik kin der net by!

En wêr bliuwe de deade dichters?

Ik hear se wol en sjoch har bylden

beklibbe yn it reach, al krij ik harren

lûd yn it sljochte each mar min te plak.

By't libben beskreaun skriuwt de tiid har

lot dat de dea oerwint. Mar ik kin se net.

Wêr binne har wurden ast se lêze wolst?

de wrâld

Al dy boeken. Al dat mei letters bedrukte papier. Al dy dreamen en nachtmerjes dy´t de wierheid ûntmaskerje en de leagen it rjocht jouwe om te bestean. It boek is mear as in samling fan samar wat talige tekens, sa´t in minske yn syn hiele hâlden en dragen mear is as in blyn wêzen. It boek hat wat te sizzen. Elk eksimplaar is in doar nei it libben, elke side in finster mei in nijsgjirrich perspektyf op de wrâld. Boeken: slach se iepen en se jouwe sicht op romte.

Al dy skriuwers. Al dy kloeke bodders. Al dy útfiners fan yndividuen en betinkers fan in oar syn gedachten. Wat in ferskaat fan ynmoedige en pitertuerlike karakters. In skriuwer is mear as in samler fan willekeurige taal en tekens, sa´t in boek yn´e regel mear is as in gewoan stikje tekst. In skriuwer hat wat te sizzen. Elke skribint is in ynstrumint fan it libben en syn harsens de kosmos fan in nijsgjirrige wrâld.  Skriuwers: jou se in stik papier en se binne de lêzer de baas.

Al dy ferhalen mei de magy fan de werklikheid. Wat in weareld oan yllúzjes. Wat in wrâld sûnder Fryske boeken... 

op 'e mar (2)

sylde ik oan it helmhout foar

de wyn, ik soe as in kampioen 

mei in protte lok as earste oer de

mjitte komme, mar de wierheid is

fansels krekt even in bytsje oars,

 want ik hold it amper oan de fok.

Fingertaasten

Doe't letters wurden waarden

en taal noch woeks, kraste de

kroantsjepinne myn spoaren

skerp tusken de lyntsjes troch.

Spoaren fan eartiids dy't as

printen beklibben oan âlde

lapen mei ribbelige rânen: 

smetten fan ûnskuldich libben.

Doe't wurden sinnen waarden

en de taal djipper bewoartele,

skreaun de balpinne út´e rigel

myn ferhaal mei brike halen.

Doe waard it skreaune wurd

in masinetaal, it sljochte skrift 

beprinte it besmetlik lint mei

tekens fan takomstich libben.

En no riuwe de letters har op

it skerm ta wurden as digitale

kralen oan ien lange tried ta

in ferskaat fan swetsferhalen.

Mar ik mis de fingertaasten

fan myn âlderearste wurdsjes.

Ik mis de smaak dy't klibbe op

it puntsje fan myn blauwe tonge.

Ik mis de rook fan de inketlape.

Healwei Maaie

Op´e skulpen by de mar del

njonken it griemerige leaf

waakst in glimp fan moarn

ferside yn it huverige grien.

Oer dat paad dat kriemt

en mids de sleatten lâns

ûntkymjend reidlân rint

sil de tiid de fierte fine.

Nei in libbenslange wei en

oer de grinzen sûnder sin 

gean ik lykas fjouwerjende

hynders op 'e romme wyn.

Fierder eagjend oer de kime

mei de langsten fan in bern

jou ik my op frije wjukken

wurden sykjend yn´t ferwin.

Innesfree

Oan it IJ te stean, op it Java-eilân, dat die my tinken oan it strân. Teminsten, dat byld kaam by my op. Glinsterjende weagen yn 'e skimer kinne in mins nuver ferrifelje. Mei de kamera knipte ik de gedachte yn ien klik fêst. Ik stie yn it jûnsljocht fan in bewenne wrâld, dêr't de lucht my net rjocht fan noaske.  It lûd kaam mear oerien mei de wetten fan de see. Lûdroftige kobben tjirgen har boppe it brede rak as kropjende bongels. En al wie it sicht oer it wetter oars as yn it noarden, ik snipte mei myn tastel feitlik itselde tsjusterjen as fierderop by de see.

Ik wie útfanhûs. Myn tydlike residinsje stie net yn Lebak, mar wol op in histoarysk punt. Yn âlde tiden hie it tsjinne as opslach en trochfier fan de hannel út it easten. De grûn wie lang om let troch moderne stedsfernijing opwurdearre. De neilittenskip fan it eartiids ynklaude guod wie fernimstich yn beton getten en kreas mei bakstien bemitsele. Ik wie der wis fan, dat yn de riante apparteminten, mei it útsicht fan in VOC kaptein, gjin makelders yn kofje húsmannen, heechsten inkele hannelers yn himp en kannabis. De Droogstoppels fan dizze tiid.

Letter, healwei de nacht, siet ik op it dakterras.  Dêr seach ik yn in lichte dize de gloed fan de haadstêd glinsterjen. Dat ljocht ferrifele ek. Nocturne fan in stille wrâld fol libben. Dy skiere stêdskime soe net misstean tusken de skilderijen fol symbolisme dy´t ik oerdei yn it Van Gogh museum bewûndere hie. De dreamde bylden fan betsjoene fiersichten en kosmyske myten hienen my noch yn 'e besnijing.  Lânskippen as weagen fan in oseaan. Seesichten yn walen fan skimer en ljocht.  En dan dat iene eilân yn 'e glâns en glinster fan in blakstil mar, as in gedicht fan W.B Yeats.

Ik hearde it wetter mei in leech lûd tsjin de wâlkant klotsen en ik kaam oerein. Ik kaam oerein om de nacht yn te gean. 

Fierder

 Rint it spoar de fierte yn,

wat sil it paad dy keare.

Hat it sicht gjin grinzen,

nim dan de iepen wei.

Wol tiid de romte jaan,

stek dan de brêgen oer

en gean wakker fierder.

Is bestimming net it lot

wat kin dy dan beneare.

Bist op kwea betocht,

nim elke rjochting frij.

Kin lok it libben stean,

ferlit beret it opûnthâld

en gean wakker fierder
oer de sljochte diken.

Om utens

Yn Amsterdam - stêd fan kultueren -
rinst samar út de tiid fan Vondel wei
troch it park en oer de Dam nei de ieu
fan Multatuli ta, de tiid mei skriuwers
fan karakter, proastich yn brûns op in
sokkel hise om op it libben del te sjen.

Yn Amsterdam - stêd fan ûnderdûkers

en ferriders - kinst yn it hûs fan Anne

Frank, los fan hoe´t se al har noed en

soarch op papier ûnder wurden brocht,

de waansin fan in oarloch fiele, en it

gefaar fan it nea fersleine brune kwea.

Yn Amsterdam - stêd fan nuvere kost -
kinst krekt lykas Carmiggelt earder die
de riten en de kueren fan it miene folk   
beskriuwe om dêrnei mei de neisten
as in arbeider foar in streksum panfol
strûpmoes nei Dikker & Thijs ta te gean.

Yn Amsterdam - stêd fan froed en tsjoed

om utens - kinst yn Café Americain troch

de ûntdekking fan de himel yn de hegere

sfearen fan de literatuer ferkeare of samar

bûten op it terras de dichter Bruinja oer

it Leidseplein foarbygean kommen sjen.

Amsterdam is as haadstêd fan kultueren

it oeroard fan de keunst foar elke dei,

dêr fynt it libben syn gerak foar ferhalen

en gedichten dêr'tst dysels yn wêze kinst.

Yn Amsterdam hat de tiid in lange azem,

mar is de nacht altiten de nacht de baas.

sinne

by de mar (8)

skynde de sinne yn maart as wie it

al folop simmer, ik krige as in jerke

de maitiidsridel yn 'e kop en woe fan

klearebare balstjurrigens wol poerlike

neaken oer dy kâlde sompe swimme,

is 't net mâl en dwerstroch alles hinne?

In prús palet

As skilderje de wjergea is fan skriuwen, dan is in museum fol skilderijen fansels synonym oan in moai boek. Dêrom lêze yn 'e regel de measte museums ek dat it slydjaget en boeie in protte tentoanstellingen likefolle as meinimmende haadstikken fan in goed rinnend ferhaal.  Wa't der nocht oan hat slacht alle siden seal nei seal mei leafde om.

Der binne museums, dy'tst - mei tiid en talis - graach op 'e nij lêze wolst. Se laitsje dy as in moai omkaft alle kearen wer nijsgjirrich ta en mei reklame as pakkende flapteksten meitsje se like happich as de inketrook fan in spiksplinternij boek.  Sa lêst op 't heden de útstalling yn it Singermuseum fan Laren as in lyrysk epos dat him ôfspilet oan see. En dat is wol in reis wurdich. Want wat is der spannender as de ferrifeljende streamen fan it ivige wetter? En wat is der begearliker as doarmje oer in dizige grins fan sân?
It kin allegear op in bysûndere lokaasje ergens achter de kust tusken Kaap Griz Nez en Kaap Skagen. It kin yn Laren. Dêr hinget de skildere proaza en poëzij fan de see. Dêr kin elkenien, dy't it ferrin fan syn tocht as bestimming sjocht, reizgje lâns in floed fan ferhalen yn it wiffe ljocht fan it aloan wikseljende tij.
Yn it Singer ferhâldt de skilder him lykwichtich ta syn kollega's mei de penne en de pc. Dêr is literatuer mei it pinsiel skreaun en dichtet in prús palet de kleuren. Sa´n kombinaasje makket blier, stimt ta tinken en slacht sweeslaggerich foar master op. Lykas in ûnferjitlik boek.

swart-wyt

De kulturele haadstêd fan de Wâlden is Grins. Yn de metropoal fan de Ommelannen komst yn 'e regel foar keunst en kultuer goed oan dyn gerak en ûnderweis derhinne lizze dy gjin 'djip' of oare grinzen yn 'e wei. Stad is fan alle easter, suder, wester en noarderlingen. It hoecht om de taal ek net oer te gean. Wâldsjers binne wrâldboargers, dy begripe elkenien.

Yn Stad falt it bestean op syn plak. Har kultuer stipet alle sinnen. Guon gean der hinne - mei de lêste hope op libben - om te stjerren. Ik kom der geregeld om te libjen. Ik kom yn Grins om te iten en te drinken! Ik gean der hinne foar boeken en muzyk! Of ik kom der om it teater of in film te sjen! De earste bioskoopfilm dy't ik eartiids jinter seach wie yn swart-wyt. Dat wie doe in bjusterbaarlike ûnderfining.
De lêste film dy't ik dêr koartlyn seach - en dy't op dit stuit noch net yn dy oare haadstêd draait - wie ek yn swart-wyt! In film dêr't de hiele wrâld op 't heden oer praat.  In film dêr't gjin wurd yn te beharkjen is.  De 'stomme' film, dy't tige besjen lije mei, wie foar my op 'e nij in memorabel barren. Yn de The Artist sprekt de stilte fan de byldtaal foar himsels. Ik wist it noch fan doe, mar it fenomeen wie my hast ûntsketten. It ûntbrekken fan de stim docht gjin ûnderstek oan it ferhaal. De spilers prate mei de hiele lea. De mûle is as eachlûker inkeld in sinlik ornamint. De haadrolspylster yn The Artist seit mei har ûnthjittende blik mear as genôch en neat te folle. Har opponint sûpt, swetst en racht sûnder lûd like oertsjûgjend as in wâldsjer. Wat sis ik? De film is krekt in boek. In bjusterbaarlik, magysk boek, dat mei de dynamyk fan it yntinse swart en wyt neat minder is as in film yn 3D. Dat ik dêr, nei al dy jierren, wer foar nei Grinslân moast. Sa docht mar wer bliken dat de grinzen fan in taal gelokkich net de grinzen fan de wrâld bepale. Fierder binne wurden, tinkt my, oerstallich.

sin

op ´e mar

           
(k)âlde eleminten

Ik rûn op ´e mar en tocht oan de
dei doe't ik der oer hinne fleach.

De loft droech my as in fûgel, wylst
ik út it finster wei de simmertiid
fan it ferline glinsterjen seach.

Ik rûn op ´e mar en tocht oan de
dagen doe't ik der om hinne teach.
De wyn twirre troch it blêd, wylst
ik mei de delgeande sinne op' e rêch
my besaude oer de ferlerne hjerst.

Ik rûn op ´e mar en tocht: wat is myn

doel op dit wyt besleine swarte glês.
De tiid reage de eleminten, wylst ik
op it paad fan de fergetten winters
gjin maitiid oan de kimen lizzen seach.

by de mar (7)

sweefde ik yn gedachten op sokken en 

houtsjes elegant oer de romme flakte,

net oars as die ik mei gemak dy iene 

Tocht der Tochten, feit is fansels ik stie

inkeld lykas mannich kâldklommer

mâlbearend te fernikkeljen oan de kant.

de wyn

WYNSTREKEN

Eastewyn: de A7 sûzet as de see,

it lânsdiel fan de lichte grûn rint leech.

Nij en út 'e krite reizget omfierrens,    

de wrâld komt stadich op 'e gleed.

De Wâldwei smûcht yn de sudewyn.

It folk stint ûnder swiere pûsters en 

jout har blyn oan de streamen oer

om yn skiere weagen te ferdwinen.

Kjeld keart it tij, oer de groeden fan

de griene hûd hellet in westerstoarm

rimpen oan, bringt noed en lijen mei.

Mar hoedzje jo foar de toarre lûden

fan de noardewyn: ferhûddûke troch

  de Sintrale As rekket de lêste stilte wei.

Triller

Loftich

Galery fan de Lawei:  Wolkje fan Dinie Bogaart (oaljeferve op linnen) ferkocht.

ergo:

Ik bin wat wurden troch te skriuwen! Of wurd ik wat ik bin troch wat ik skriuw?

Op it each ôf...